VOORTUINEN EN OPRITTEN III

December 2014

 

Schaduw is een begrip waar boeken vol over geschreven zijn. En halfschaduw is nog ingewikkelder. Blijven we even bij die laatste situatie. Is de zon er op het heetst van de dag, tussen 11 en 4 uur? Of alleen ’s morgens of in de namiddag? Is het schaduw van bomen of gebouwen? In de schaduw van gebouwen is meestal sprake van lichte schaduw, schilders houden er van omdat het licht zo echt is. Bomen geven lichte schaduw (berken) of zware (beuken en eiken) Bovendien speelt de vochtigheid onder bomen een grote rol. De omstandigheden in de natuur zijn zo verschillend, dat je dezelfde plant onder totaal verschillende omstandigheden kunt vinden en in de tuin gebruiken.

 

Veel planten die van zon houden, groeien vaak heel goed in halfschaduw, minnaars van die situatie kunnen in ook lichte schaduw. Schaduwminnaars groeien ook in de halfschaduw. Soms is uitproberen met een exemplaar van de gewenste soort en dan een heel jaar een goede oplossing. In het middendeel tussen de rijbanen passen alleen maar lage groeiers en die vind je onder de zonaanbidders nu eenmaal meer dan in de minder zonnig hoek. De grote Saxifraga familie telt er vele. De schaduwminnaars houden niet van droge grond. Kijk eens naar S. cortusifolia. De Arendsii hybriden in de familie Saxifraga doen het ook in lichte schaduw. Mooie plakkaten vormen de stekelnootjes Acaena. De familie Campanula telt en flink aantal lage soorten die uitbundig bloeien en ook flinke plakkaten vormen.

 

Wat hoger, tot 30 cm,worden lage en kleine soorten Hosta. Potentilla kent niet alleen struiken maar ook lage vaste planten, beiden bruikbaar. In de schaduw groeien natuurlijk varens en dat hoeven echt geen hoge soorten te zijn. Kijk eens naar Polystichum tsussimense, 30 cm hoog, Een klein groepje van drie exemplaren is een plaatje. Zet in de buurt een exemplaar van de varen Athyrium nipponicum ( uit Japan ja, ja) var, pictum. Laag, mooi metaalgrijs blad en met roodachtige strepen.. De tongvaren, Scolopendrium kent ook lage soorten, zoals de cultivars ‘Cristatum’ en ‘Undulatum’. Nu het klimaat warmer wordt komt slaapkamergeluk om de hoek kijken. Een nadenvuller bij uitstek, deze Soleirolia. Wat uitbundiger in afmetingen zijn enige Geranium soorten zoals G. nodosum of G. cantabrigiense en de G. phaeum soorten, die worden wel wat hoger, met bloem tot 50 cm.

 

Het vroege voorjaar kunt u in de tuin halen met Primula, en zo goed als ook alle bollen, van tulp tot klavertzuring. Dat geldt natuurlijk ook voor de zon en halfschaduw. Mooi blad heeft de Omphalodus, zo ook de diverse soorten Pulmonaria. Ook Tiarella is leuk en u hebt er maar een paar nodig, vormen allemaal na verloop van tijd leuke plakkaten. Een zonnige tuin beplant u met zonaanbidders, dat is het dan. Schaduw in al zijn soorten is een uitdaging, je kunt er iets aparts van maken. De combinatie mogelijkheden zijn bijna eindeloos. Zoals gezegd, hou je van diepe schaduw wil dat niet zeggen dat je op lichtere plekken niet mooi wordt, integendeel. Zoals gezegd, experimenteer, zon is zon, schaduw is eindeloze variatie en dus ook eindeloze mogelijkheden in planten keuze. Gewoon doen dus!